Zakład utworzony został w ramach działań restrukturyzacyjnych prowadzonych w górnictwie na bazie organizacyjnego i majątkowego wydzielenia z kopalń Elektrociepłowni i Ciepłowni byłej Rybnickiej Spółki Węglowej S. A.
Swoją działalność rozpoczął z dniem 1 stycznia 1996 r., na mocy Uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy RSW S. A. nr 265/95 z dnia 11 grudnia 1995 r., pod nazwą Zakład Elektrociepłownie RSW S. A. Głównym celem wydzielenia było wyodrębnienie działalności niezwiązanej wprost z górnictwem i rozpoczęcie procesu porządkującego obszar energetyczny wewnątrz RSW S. A.
Wtedy Zakład tworzyły:
Przedmiotem działania zakładu jest produkcja i dystrybucja, energii elektrycznej i ciepła, sprężonego powietrza oraz prowadzenie działalności usługowej wykonywanej w związku z działalnością podstawową.
Siedzibą Zakładu jest budynek byłej dyrekcji KWK Rymer w Niedobczycach. Adres Zakładu: 44 – 270 Rybnik, ul. Rymera 4.
W wyniku prowadzonej restrukturyzacji górnictwa, kopalnie RSW S.A. po powstaniu w 2003 roku Kompani Węglowej, a następnie w roku 2016 PGG S.A. wraz z Zakładem EC, zostały włączone w struktury PGG S.A. Zakład Elektrociepłownie do dnia dzisiejszego funkcjonuje jako specjalistyczna jednostka PGG S.A.
Podczas wieloletniego okresu funkcjonowania Zakładu EC w wyniku zmian na rynku ciepła oraz energii elektrycznej zmienił się obszar działania Zakładu. Zrezygnowano z produkcji energii elektrycznej w EC Anna, EC Chwałowice, EC Marcel, a jednocześnie rozpoczęto proces zagospodarowywania metanu z kopalń PGG S.A. do produkcji energii elektrycznej i ciepła poprzez zabudowę zespołów kogeneracyjnych.
